Czy w Polsce mamy elitarne szkoły ?

Przełom maja i czerwca były okresem wymiany doświadczeń i hospitacji szkół w Niemczech, ale też i w… Libanie.
Chciałbym tu przedstawić prywatną szkołę Collège Notre Dame de Jamhour znajdującą się w Libanie by przedstawić na jej podstawie walory jakie upatruję się w szkołach elitarnych.  Jest to szkoła, której znaczenie dla Libanu trudno porównać do jakiejkolwiek szkoły w Polsce. Ta założona w 1843 roku placówka należy do najstarszych i największych w kraju. Uczęszcza do niej prawie 3000 uczniów w wieku od 5 do 18 lat. Budynki szkolne, boiska znajdują się na kilkunastohektarowej działce na obrzeżach Bejrutu (dwumilionowa stolica czteromilionowego Libanu – no może pięciomilionowego, po tym jak w ostatnich latach przyjechało tu ponad milion uchodźców z Syrii).

herb Collège Notre Dame de Jamhour
herb Collège Notre Dame de Jamhour

Mimo, że Collège Notre Dame de Jamhour  jest szkołą katolicką – jezuicką, chodzą do niej także uczniowie z rodzin muzułmańskich – zarówno sunnickich jak i szyickich. Warunkiem bycia jej uczniem jest przestrzeganie zasad obowiązujących w szkole; tu okazuje się, że dziewczęta nawet pochodzące z tradycyjnych rodzin muzułmańskich godzą się z tym, że w szkole panuje całkowity zakaz nakrywania głowy. To co przyciąga osoby pochodzące z różnych środowisk, także muzułmańskich, to dobrze pojęta elitarność szkoły. I tu powstaje pytanie co oznacza szkoła elitarna. To słowo, którego w Polsce, zwłaszcza w przypadku szkół nie używa się często. Można wymienić kilka cech, które
charakteryzują tak zwane szkoły elitarne:

budynek_szkolny
budynek szkoły podstawowej
  1. Jednym z elementów jest poziom nauczania uczniów. Wyniki z testów nie muszą być najwyższe. Bo też nie wyniki powinny być celem nauczania, ale to one potwierdzają jakość nauczania. Tak jest i w Collège Notre Dame de Jamhour, realizującej francuski program nauczania, gdzie uczniowie podchodzą do francuskich egzaminów państwowych. Bardzo silna jest też pozycja szkoło w konkursach między narodowych.
  1. Kolejną cechą szkoły jest znajomość języków obcych jej absolwentów. Uczniowie już od szkoły podstawowej są uczeni posługiwania się co najmniej trzema językami: francuskim, arabskim i angielskim.
autobusy_szkolne
autobusy szkolne
  1. Następnym ważnym wyróżnikiem szkoły są aspiracje społeczne jej absolwentów. Z jednej strony aspiracje te są wyniesione z domów tych dzieci. Tu posyła swoje dzieci już ukształtowana przez pokolenia bogata klasa średnia i wyższa wywodząca się z rodzin chrześcijańskich. Pięciu prezydentów Libanu ukończyło Collège Notre Dame de Jamhour, obecny prezes Banku Centralnego Libany,  patriarcha Maronicki, czy aktualny prezes Nissan-Renault.
  1. Choć jako Polacy uchodzimy raczej za naród indywidualistów, to w coraz większym stopniu docenia się umiejętność pracy zespołowej. W Collège Notre Dame de Jamhour wychodzi się z założenia, że sukcesu nie można osiągnąć jedynie współpracując z innymi. Został stworzony specjalny program „Projet social” (fr), którego celem jest wypracowanie umiejętności
    Charbel Batour
    rektor Charbel Batour, o. Denis Meyer,  o. Andrzej Gryz, Leszek Ossowski

    pracy zespołowej przy projektach mających praktyczne i wymierne skutki związane z pracami społecznymi. Taka współpraca z organizacjami pozarządowymi przy projektach ekologicznych, wspierających emigrantów, czy najuboższych nie tylko uczy pracy zespołowej, ale także uwrażliwia społecznie tych młodych ludzi. Ponad 900 uczniów (prawie 1/3 szkoły) to harcerze. Wielu udziela się w zespołach muzycznych, szkolnych klubach sportowych, grupach religijnych. To właśnie działania zespołowe wyrabiają przyszłych liderów.

  1. Jako piąty element charakteryzujący szkoły nazywane elitarnymi wymienić należy silny związek absolwentów ze Szkołą. Duma z ukończenia jej widoczna jest we wzajemnym wspieraniu się absolwentów, czemu sprzyja silna integracja nabyta podczas okresu spędzonego w szkole. Absolwenci w sposób bardzo  widoczny pomagają szkole na różne sposoby, czy organizacyjnie, czy też materialnie. Sami kontaktują się z dyrektorem szkoły (zwanym tu rektorem) i pytają o potrzeby.  Gdy brakuje klimatyzacji, potrzebny jest nowy budynek oddziału przedszkolnego szybko organizują się i przekazują pieniądze na odpowiedni cel. Przy głównym wejściu do szkoły wiszą skromne tabliczki z widocznymi imionami najbardziej hojnych dobroczyńców.

Konsekwencją wyżej wymienionych plusów szkoły elitarnej jest liczba chętnych do szkoły. Jest ona tak duża, że trzeba było podjąć decyzje dotyczące sposobu rekrutacji. Szkoła zdecydowała się na krok, który może wydawać się na początku zaskakujący. Zostały wprowadzone limity dla dzieci, których rodzice ukończyli tę szkołę. Jest też określona pula wynosząca 10% dla dzieci wywodzących się z rodzin, których nie stać na opłacenie czesnego wynoszącego obecnie koło 4500 dolarów rocznie (jest to kwota niska w porównaniu z innymi prywatnymi szkołami w Libanie).

stadion_szkolny
stadion szkolny

Regulacje przy rekrutacji mają na celu odhermetyzowanie środowiska, doprowadzanie do kontaktu osób wywodzących się z dobrze wykształconych zamożnych rodzin z osobami, z dziećmi z rodzin uboższych. Dla nich tak szkoła jest wielką szansą, którą z determinacją i pracowitością wykorzystują jak to tylko możliwe. To właśnie absolwenci, którzy skorzystali ze stypendiów w sposób szczególny później wspierają innych. Ale także dla dzieci z rodzin zamożnych, kontakt z osobami z biedniejszych rodzin powoduje, że doceniają warunki w jakich wzrastają i potrafią lepiej wykorzystać swoje możliwości.

Polskie szkoły nie przedstawiają do końca opisanej sytuacji przykładowej szkoły w Libanie, póki co możemy z zazdrością patrzeć na zamiłowanie do elitarnego wykształcenia, dającego podstawy lepszego bytu, większych osiągnięć na tle politycznym i ekonomicznym dobrze wykształconych jednostek, jak i podwyższenia świadomości społecznej dotyczącej edukacji.

zdjecie_maturzystow
zdjęcie maturzystów

Leszek Ossowski